Η τύχη του βασικού εξαγωγικού προϊόντος της Κύπρου, του Χαλλουμιού, δείχνει μετέωρη καθώς αντιμετωπίζει αμφισβήτηση η πιστοποίησή του ως προϊόντος με Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης.
Η αγωγή που άσκησαν οι Κτηνοτρόφοι και οι Τυροκόμοι, θα εκδικασθεί στις 21 Φεβρουαρίου από τα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια και η απόφαση, εφόσον δικαιώσει την αγωγή, πιθανόν να δημιουργήσει πολλές επιπλοκές στο παραδοσιακό τυρί.
Το επίκεντρο του ζητήματος βρίσκεται στην αναλογία αγελαδινού και πρόβειου γάλακτος που κατατέθηκε από την κυβέρνηση για την πιστοποίηση ΠΟΠ, αναλογία που δεν βρίσκει σύμφωνη την πλευρά των τυροκόμων και των γαλακτοπαραγωγών.
Ο κίνδυνος που προκύπτει μέσα από αυτή την αντίθεση και την αμφισβήτηση της σημερινής ΠΟΠ ταυτότητας, είναι πως δίνει χώρο σε επίδοξους μιμητές.
Γεγονός είναι πως γαλακτοπαραγωγοί, τυροκόμοι και κτηνοτρόφοι είναι θορυβημένοι από τους σχεδιασμούς του Υπουργείου Γεωργίας και της Κυβέρνησης που προβλέπουν την αύξηση από 1η Φεβρουαρίου την ποσόστωση του αιγοπρόβειου γάλακτος στο χαλούμι, από 10% σε 25%.
Οι τυροκόμοι μάλιστα, είχαν προειδοποιήσει πως θα έκλειναν τις μονάδες τους, από τις 10 Ιανουαρίου. Από την πλευρά τους, οι αγελαδοτρόφοι απείλησαν πως θα προχωρούσαν σε διαμαρτυρίες χύνοντας το γάλα τους έξω από το Προεδρικό Μέγαρο, σε περίπτωση που θα έκλειναν τα γαλακτοκομεία.
Η κυβέρνηση προκειμένου να απορροφήσει τους κραδασμούς, σε συνάντηση όλων των ενδιαφερομένων φορέων, πρότεινε την παράταση της σημερινής ρύθμισης μέχρι και τις 21 Φεβρουαρίου.
Οι γαλακτοπαραγωγοί, χαιρέτησαν μεν αυτήν την πρόταση, εξέφρασαν όμως ταυτόχρονα τις ανησυχίες τους, επισημαίνοντας πως η αύξηση της αναλογίας στο αιγοπρόβειο γάλα θα επιδράσει αρνητικά στις εξαγωγές του χαλλουμιού.
Οι τυροκόμοι, δια μέσου του εκπροσώπου τους κ Μιχάλη Κούλουρου, μέλους του Δ.Σ. του Συλλόγου Τυροκόμων, δήλωσαν πως συζητήσουν την πρόταση εσωτερικά και θα αποφασίσουν αναλόγως.
Σε περίπτωση απόρριψης της κυβερνητικής πρότασης, θα προχωρήσουν σε απεργιακές κινητοποιήσεις. Ο κ Κούλουρος, τόνισε χαρακτηριστικά, πως κυβέρνηση οφείλει να αναγνωρίσει ότι οι διαθέσιμες ποσότητες αιγοπρόβειου γάλακτος δεν θα επαρκούν για τη διατήρηση των εξαγωγών στα σημερινά επίπεδα, αν αλλάξει η αναλογία.
Οι τυροκόμοι, εξέφρασαν επίσης την ευρύτερη ανησυχία τους ως προς το πλαίσιο των κανονισμών της Ε.Ε. για την Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης. Σύμφωνα με τα όσα είπαν, η ισορροπία στην αναλογία αγελαδινού και πρόβειου γάλακτος, συνιστά απειλή για τους παραγωγούς που ασχολούνται αποκλειστικά με το αιγοπρόβειο χαλλούμι.
Παράταση και ανακωχή.
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης ανακοίνωσε ότι το σημερινό καθεστώς για το χαλλούμι θα παραταθεί έως τις 21 Φεβρουαρίου, ημερομηνία που συμπίπτει με την αναμενόμενη απόφαση του Ευρωπαϊκού Γενικού Δικαστηρίου για το θέμα. Κατά συνέπεια, τόσο η κυβέρνηση όσο και οι παραγωγοί, αναμένουν την δικαστική απόφαση πριν προχωρήσουν σε περαιτέρω ενέργειες.
Στην προϊστορία του θέματος, ήδη από τον Ιούλιο του 2022, είχε παρθεί απόφαση για “ανακωχή” στο επίμαχο ζήτημα της αναλογίας αγελαδινού-κατσικίσιου και πρόβειου γάλακτος για την παραγωγή του χαλλουμιού.
Τότε, το Υπουργείο Γεωργίας, είχε συμφωνήσει να καθυστερήσει την εφαρμογή της αναλογίας ΠΟΠ, μέχρι το 2024. Η στρατηγική, ήταν το αιγοπρόβειο γάλα να ξεπεράσει το 50% έως το 2024 και να αυξάνεται σταδιακά κάθε χρόνο, φτάνοντας το όριο του 50% έως το 2029.
Οι τυροκόμοι ωστόσο, θεωρούν πως η κυβέρνηση δεν εκπλήρωσε το δικό της μέρος της συμφωνίας και αποδέσμευσαν την ένωσή τους από κάθε υποχρέωση. Να σημειωθεί εδώ, πως η συμφωνία προέβλεπε την αξιολόγηση του αιγοπρόβειου γάλακτος κάθε έξι μήνες.
Επιπτώσεις στους κτηνοτρόφους αιγών και προβάτων
Πηγή κοντά σε κτηνοτρόφους αιγών και προβάτων υποστήριξε ότι βρίσκονται σε μειονεκτική θέση. Σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Γεωργίας, η συγκεκριμένη πηγή τόνισε τις δυνατότητες για υψηλότερα κέρδη εάν οι βοσκοί επεξεργάζονταν το γάλα οι ίδιοι.
Πουλώντας το γάλα προς 1,45 ευρώ το λίτρο και χρησιμοποιώντας 6 λίτρα για την παραγωγή ενός κιλού χαλλουμιού, θα έπαιρναν 9 ευρώ για κάθε κιλό χαλουμιού που παράγεται.
Εισφορά Εσόδων Χαλουμιού από τις εξαγωγές
Το χαλλούμι, είναι γνωστό και ως ο «λευκός χρυσός» του νησιού.
Όχι τυχαία, αφού μόνο από το 2017 έως το 2021 συνεισέφερε με 1,34 δισ. Ευρώ στις εξαγωγές της Κύπρου.
Σύμφωνα με τον κλάδο, υπάρχουν μεγάλες και βάσιμες προσδοκίες για σημαντική αύξηση των εσόδων τα επόμενα χρόνια.
Το 2022 οι Κύπριοι γαλακτοπαραγωγοί εξήγαγαν χαλλούμι αξίας 284 εκατ. ευρώ, όπως αναφέρει το Υπουργείο Εμπορίου.
